6.9 KiB
6.9 KiB
marp, theme, paginate, style
| marp | theme | paginate | style |
|---|---|---|---|
| true | default | true | h1, h2 { color: #31567A; } |
Analiza i prognozowanie inflacji w województwach Polski
Analiza Szeregów Czasowych, czerwiec 2025
Mikołaj Kaczmarek, Piotr Wilma
Analiza kwartalnych wskaźników inflacji w regionach Polski (2005–2024) oraz prognozy na kolejne kwartały.
Cel projektu
- Szczegółowa analiza i prognoza kwartalnych wskaźników inflacji w województwach Polski.
- Wskazanie zróżnicowań regionalnych i sezonowych w dynamice inflacji.
- Opracowanie wiarygodnych prognoz na kolejne cztery kwartały.
- Wyniki przedstawione również na mapie Polski.
Znaczenie regionalnej analizy inflacji
- Inflacja wpływa na siłę nabywczą, stabilność gospodarczą, decyzje inwestycyjne.
- Prognozy pomagają w planowaniu budżetów, indeksacji świadczeń, ocenie ryzyka.
- Analiza regionalna wspiera efektywniejsze decyzje władz lokalnych i firm.
Dane: zakres i źródła
- Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS
- Okres: 2005–2024, kwartalnie
- Zasięg: 16 województw, brak luk w danych
- Zmienna główna: indeks inflacji (średnia: 100,84, odchylenie: 1,17)
Przygotowanie danych
- Usunięcie braków i zbędnych kolumn
- Zamiana nazw, typów, mapowanie kwartałów
- Utworzenie zmiennej czasu (
PeriodIndex) - Kompletność i spójność danych
Statystyki opisowe
- Inflacja krajowa:
- średnia: 100,84
- mediana: 100,5
- min: 99,0, max: 107,0
- 75% obserwacji ≤ 101,4
- Różnice regionalne: bardzo niewielkie
(średnia w województwach: 100,78–100,90) - Największa zmienność: świętokrzyskie
Najstabilniejsze: mazowieckie, pomorskie
Rozkład inflacji w województwach
Inflacja w czasie: przykład
Outliery: zjawisko ogólnopolskie
Sezonowość inflacji
Metodyka prognozowania
- Model ARIMA (z automatycznym doborem parametrów, auto_arima)
- Każde województwo modelowane osobno
- Uwzględnienie wartości odstających (nie usuwano outlierów)
- Podział na zbiór treningowy (do 2022) i testowy (2023-2024)
Wyniki prognoz
- Prognozy na kolejne 4 kwartały: większość województw powyżej 103,0
- Najwyższe wartości: Lubuskie, Pomorskie, Łódzkie, Kujawsko-Pomorskie
- Najniższe: Dolnośląskie, Opolskie
- Przebieg prognoz podobny w całej Polsce
Ocena jakości prognoz
- Miary błędu: MAE i RMSE
Prognozy: heatmapa kwartalna
Mapa prognoz inflacji
Wnioski
- Inflacja w Polsce ma charakter ogólnokrajowy, regionalne różnice są niewielkie
- Wyraźny wzrost inflacji w latach 2021–2023 – wpływ globalnych zjawisk (COVID-19)
- Sezonowość: wyższa inflacja na początku roku
- Model ARIMA dobrze prognozuje w regionach stabilnych, większe błędy w regionach o wyższej zmienności
Analiza i prognozowanie inflacji w województwach Polski
Analiza Szeregów Czasowych, czerwiec 2025
Mikołaj Kaczmarek, Piotr Wilma